โปรแกรมคอมพิวเตอร์

โปรแกรมคอมพิวเตอร์ (computer program) คือ กลุ่มชุดคำสั่งที่ใช้อธิบายชิ้นงาน หรือกลุ่มงานที่จะประมวลผลโดยคอมพิวเตอร์ โปรแกรมคอมพิวเตอร์อาจหมายถึง ซอฟต์แวร์ แอปพลิเคชัน หรือ โปรแกรม โปรแกรมคอมพิวเตอร์ส่วนใหญ่นั้นเป็นชุดคำสั่งที่ออกแบบตามขั้นตอนวิธี โดยปกติแล้วเขียนโดยโปรแกรมเมอร์ หรือไม่ก็สร้างโดยโปรแกรมอื่น

   ขั้นตอนการพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์

1 การวิเคราะห์ปัญหา (Problem Analysis) เป็นขั้นตอนวิเคราะห์ปัญหาจากระบบงาน นิยมใช้วิธีวิเคราะห์จากผลลัพธ์ หรือลักษณะของรูปแบบรายงาน (Output) ของระบบงานนั้นๆเพื่อวิเคราะห์ย้อนกลับไปถึงที่มาองข้อมูล ในด้านสมการคำนวณ ( Process) จนถึงการป้อนข้อมูลที่มีความเกี่ยวข้องในการดำเนินการประมวลผลเพื่อให้ได้ผลลัพธ์เข้าระบบ (Input)รวมทั้งศึกษาถึงระบบคอมพิวเตอร์ที่จะนำโปรแกรมไปใช้งานด้วย เช่น ใช้งานแบบเครือข่ายหรือไม่ เป็นต้น      
2 การออกแบบโปรแกรม (Program Design) การออกแบบขั้นตอนการทำงานของโปรแกรมเป็นขั้นตอนที่ใช้เป็นแนวทางในการลงรหัสโปรแกรม ผู้ออกแบบขั้นตอนการทำงานของโปรแกรมอาจใช้เครื่องมือต่างๆ ช่วยในการออกแบบ อาทิเช่น คำสั่งลำลอง (Pseudocode) หรือ ผังงาน (Flow chart) การออกแบบโปรแกรมนั้นไม่ต้องพะวงกับรูปแบบคำสั่งภาษาคอมพิวเตอร์ แต่ให้มุ่งความสนใจไปที่ลำดับขั้นตอนในการประมวลผลของโปรแกรมเท่านั้น                     

3 การเขียนโปรแกรม (Program Coding) การเขียนโปรแกรมทางคอมพิวเตอร์ ต้องใช้คำสั่งของภาษาคอมพิวเตอร์ ดังนั้น สิ่งแรกที่ต้องทำคือ พิจารณาเลือกใช้ภาษาคอมพิวเตอร์ที่เหมาะสมกับระบบงานมาพัฒนาโปรแกรม ใช้หลักพิจารณาโดยคำนึงถึงความรู้ความสามารของผู้เขียนโปรแกรมว่า สามารถใช้ภาษาคอมพิวเตอร์ภาษาใดได้บ้าง จากนั้นจึงพิจารณาประสิทธิภาพการทำงานของคำสั่งในภาษาเป็นลำดับต่อมา แล้วจึงนำมาเขียนเป็นชุดคำส่งตามลำดับขั้นตอนที่ได้วางแผนแก้ปัญหาไว้
4 การทดสอบและแก้ไขโปรแกรม ( Program Testing & Verification) การทดสอบการทำของโปรแกรม นิยมดำเนินการใน 2 ช่วง คือ “ช่วงแรกทดสอบโดยผู้พัฒนาระบบงานเอง” ก่อนนำไปใช้งานจริง โดยใช้ข้อมูลสมมติบันทึกเข้าระบบ ประมวลผลเพื่อพิจารณาผลลัพธ์ว่าเป็นไปตามที่ได้วิเคราะห์หรือไม่ หากยังมีข้อผิดพลาด ต้องดำเนินการแก้ไขปรับปรุงโปรแกรมให้ถูกต้อง จากนั้นเมื่อทดสอบการทำงานจนได้ผลถูกต้องแล้ว จึงนำไปทดสอบในอีกช่วง คือ “ทดสอบโดยผู้ใช้ระบบจริง” หากยังมีข้อแก้ไขปรับปรุงอีก ผู้พัฒนาระบบงานต้องดำเนินการให้แล้วเสร็จ ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ของระบบงานและผู้ใช้ระบบ
5 การจัดทำเอกสารและคู่มือการใช้งาน (Program Documentation) เมื่อโปรแกรมผ่านการทดสอบ ให้ผลลัพธ์การทำงานถูกต้อง ควรดำเนินการจัดทำเอกสารประกอบการใช้โปรแกรมด้วย ส่วนประกอบในเอกสารมีดังนี้ คือ จุดประสงค์ของระบบงาน ขั้นตอนของลำดับการทำงาน โดยอาจเป็นอัลกอริทึมหรือผังงาน โปรแกรมต้นฉบับ ผลลัพธ์ของการทำงานโปรแกรม และวิธีติดตั้งโปรแกรม เป็นต้น
6 การปรับปรุงและพัฒนาโปรแกรม (Program Maintenance) เป็นขั้นตอนที่ต้องดำเนินการต่อไป เพื่อให้โปรแกรมสามารถดำเนินงานได้อย่างไม่ติดขัด เช่น รูปแบบรายงานมีการเปลี่ยนแปลง จำเป็นต้องดำเนินการเปลี่ยนแปลงในโปรแกรมให้สอดคล้องกับความเป็นจริง เป็นต้น